የጀግኖች የመጨረሻ ቃል (ኤርሚያስ ቶኩማ)

ይህ ቃል ጥቂቶች ብቻ የሚናገሩት ነው ከዚህ ቀደም ይህንን ቃል ባልቻ ሳፎ በየረር ተራራ እንዲሁም አፄ ቴዎድሮስ በመቅደላ፣ በላይ ዘለቀ በሀይለስላሴ ከመሰቀሉ በፊት ተክለሃይማኖት ላይ ተናግረውታል። ጀግንነት መለያችን በመሆኑ ወደፊት ሌሎችም ይናገሩታል ለዛሬ በጀግኖች የመጨረሻ ቃል ክፍል አንድ የመጨረሻ ቃሉን የምናነብለት ጀግና ብርጋዴር ጀነራል ተሾመ ተሰማ ነው።
ጄኔራል ተሾመ ተሰማ የካቲት 9 ቀን 1982 ዓ.ም ከጠዋቱ 1.30 ሰዓት ላይ በምፅዋ ከተማ ርዕሰ ምድርዕ በተባለ አካባቢ በከባድ መሣሪያ በፈራረሱ ቤቶች ጥግ ሆነዉ የተወስኑ የጦር መኮንኖችን እና ባለሌላ ማዕረግተኞችን ሰብስብዉ ይህንን ታሪካዊ የመጨረሻ ንግግራቸውን አደረጉ ።
<<ሻቢያ ያለ የሌለ ኃይሉን ተጠቅሞ በእጅ ቦምብና በክላሽ በአሁኑ ሰዓት የከተማ ዉስጥ ዉግያ በማድረግ ላይ ነዉ። ሻቢያ የከባድ መሣሪያ ድብደባ አቁሞ በእግረኛ ብቻ ለመዋጋት አደስ ተዋጊ ኃይሉን በመኪና እያመላለሰ ዕዳጋ ከተማ ላይ እያከማቸ ነዉ። በአዲስ ጉልበት ተዋግቶ ምፅዋን ለመያዝ ቆርጦ ስለመነሳቱ ጥርጥር የለዉም። እኔ የሚፈለግብኝን አደራ ተወጥቼአለሁ ። ከጥር 30 ቀን 1982 እስከ ዛሬ የካቲት 9 ቀን 1982 የሞት ሽረት ትግል አድርጌያለሁ። የሻቢያን የጥፋት ዓላማ ለመግታት ያላደረኩት ጥረት የለም። ከዚህ በኋላ ግን የራስን ህይወት በክብር ከማጥፋትና ለኢትዮጵያ ጀግኖችና ታሪክ ጸሐፊዎች ታላቅ ተምሳሌት ከመሆን ሌላ አማራጭ የለኝም። ጀግንነት ማለት በሁሉም መልክ ለጠላት ምቹ ሆኖ ኣለመገኘት ማለት ነዉ።
<<በዚች የኢትዮጵያ ሕዝብ የባህር በርና ዓለም አቀፍ ወደብ በሆነችዉ በምፅዋ ከተማና በቀይ ባህር ጠረፍ ላይ ቆሜ ሽጉጤን ለመጠጣት ዝግጁ ሆኛለሁ ። በእዉነት እኔ ዛሬ በሞት ብሸነፍም በታሪክና በመጪዉ የኢትዮጵያ ትዉልድ ፊት አልሸነፍም ። የአፄ ቴዎድሮስን እድል በማግኘቴም በጣም እኮራለሁ። እኔ አሁን የተዝጋጀሁለት ሞት ዘለዓለማዊ ክብርና ሕይወትም ይሰጠኛል። በሻቢያ እንደ ጀኔራል ጥላሁን እና ጀኔራል ዓሊ ሐጂ ተማርኬ የሻቢያን መሪዎች ዓይን ማየት ግን የሞት ሞት ነዉ።
<< አፄ ቴዎድሮስ በእንግሊዞች እጅ ወድቀዉ ከመዋረድ ሞትን መርጠዉ የራሳቸዉን ህይወት መቅድላ ላይ አጠፉ። እኔ ደግሞ በተራዬ ከኢትዮጵያ ሕዝብና መንግስት የተሰጠኝን የጀነራልነት ማዕረግ ሳላስደፍር ለመንግስትና ሕዝብ በገባሁት ቃል ኪዳን መሰረት አቅሜ የፈቀደዉን ያህል ተዋግቼና አዋግቼ ሻቢያን አራግፌአለሁ። እንደ ጦር መሪም እንደ ተራ ተዋጊም ሁኜ ክላሽንኮቭ ጠመንጃ ይዤ ተፋልሜአለሁ። አሁን ግን ለመጨረሻዋ መስዋዕትነት ህይወቴን ለማጥፋት የቀሩኝ ጥቂት ደቂቃዎች ናቸዉ ።
<<ጎበዝ ስሙኝ ! ይህ የአደራ መልዕክቴ ነገ ለኢትዮጵያ ህዝብ ይደርስ ይሆናል። ምናልባት አምላክ ካለ ከእናንተ አንዱ መልዕክቴን ለኢትዮጵያ ህዝብና መንግስት ያደርስ ይሆናል ። ዛሬ ሻቢያ ምፅዋን ተቆጣጠርኩ በማለት የዓለምን መገናኛ ብዙሃን እንደሚያጨናንቅ ጥርጥር የለዉም ። ይህ ደግሞ ለኢትዮጵያ ሀገሬና ሕዝቧ ትልቅ አደጋ ነዉ። በቀይ ባህር በራችን በኩል ብዙዉን ግዜ ወረራ ፈጽመዉብን በተደጋጋሚ ያሳፈርናቸዉና ፊት ለፊት ያልቻሉን ምዕራባዊያን ሀገሮችና አረቦች ዛሬ የሻቢያን ግዚያዊ ድል ሰምተዉ ይፈነጥዛሉ። ምናልባትም የኢትዮጵያ የተፈጥሮ ድንበር የሆነዉን ለዘመናት በአባቶቻችን የደም ዋጋ ፀንቶ የቆየዉን የባህር በራችንን በመዝጋት እንዲሁም ቀይ ባህር የኢትዮጵያ ባህር አይደለም በማለት በምድር ተወስነን እንድንቆይ ይደረግ ይሆናል ። ይህ ደግሞ የሞት ሞት ነዉ።
<< ይሁን ! ምንም ማድረግ አልችልም። ሁሉም ነገር ከቁጥጥሬ ወጭ ሆኗል። ከሙታን ዓለም መጥቼ ማረጋገጥ ባልችልም የፈለገ ግዜ ይጠይቅ እንጂ ጀግናዉ የኢትዮጵያ ሕዝብ የባህር በር አልባ ሆኖ በኢምፔርያሊስቶችና ጋሻ ጃግሬዎቻቸዉ ተሸንፎና እጁን አጣጥፎ አይቀመጥም ። ይህ ከሆነማ የአፄ ዮሐንስ የቀይ ባህር ተጋድሎ እና የጀግናዉ ራስ አሉላ አባነጋ አጥንት እንዲሁም የእኔን ጨምሮ የአብዮታዊ ሠራዊት አባላት አጥንትና ደም የኢትዮጵያን ትዉልድ ሁሉ እስከዘላለሙ ይፋረዳል። እትዮጵያ ሀገሬ የጀግኖች መፍለቂያና ገናና ታሪክ ያላት ሀገር ናት። በመሆኑም ጀግናዉ ሕዝቧ ሕዝባዊ የባህር በሩ በሻቢያ ተይዞና የጠላቶቹ መፈንጫ ሆኖ አይኖርም ። የፈለገ ግዜ ይቆይ እንጂ ሻቢያ ምፅዋን እንደያዛት ለዘለዓለም አይኖርም። ጊዜዉን ጠብቆ የኢትዮጵያ ጅግና ጠላቱን ደምስሶ ምፅዋን ለኢትዮጵያ ሕዝብ እንደሚያስረክብ እምነቴ የፀና ነዉ።>>
<< እናንተ አብዮታዊ መኮንኖችና ባለሌላ ማዕረግተኞች ስሙኝ ! አንድ ምሳሌ ልንገራችሁ።>> አሉ ጀነራል ተሾመ ቆጣ ብለዉ።
<< አንድ ሰዉ ቤት ሲሰራ የሚሰራዉ ቤት በርና መስኮቶች አሉት። አንድ ሰዉ ደግሞ ሞተ እንበል። መቃብሩ በርና መስኮት የለዉም ። በርና መስኮቶች የሕይወት ምልክቶች ናችዉ። በመሆኑም ያለሀገር ነፃነትና ያለባህር በር ብልጽግና ስለሌለ የኢትዮጵያ ሕዝብ የባህር በር ተነጥቆ የሚኖር ሕዝብ አይደለም። ከሻቢያ ጀርባ ሆነዉ ቀይ ባህር የኢትዮጵያ አይደለም የሚሉ ሀገሮችና ጋሻ ጃግሬዎቻቸዉ ሁሉ በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ ፍላጎታቸዉ የኢትዮጵያ ሞት ነዉ።
<< ይህ ምሳሌ ከገባችሁ የባህር በር የሌላት ሀገር ሞቶ ከተቀበረ ግለሰብ የምትለየዉ በትንሹ ነዉ። ምክንያቱም የባህር ሃብት ከማጣቷም በላይ ምርቷን ወደ ዉጪ ለመላክ የግዴታ ወደብ ስለምትከራይ ለወደብ ክፍያ የምትከፍለዉ የገንዘብ ወጪ ዜጎቿን ያደኸያል። በአኳያዉ ጠላቶቿንና ባለመደቦችን ያበለፅጋል። ይህ ዕድል ለኢትዮጵያ እንዳይደርሳት ቀይ ባህርን የኢትዮጵያ ትዉልድ ይፋረድ። ቀይ ባህር ለእኔ ዘለዓለማዊ ቤት እንዲሆን ወስኛለሁ። ደስተኛ እና እድለኛ ጀነራል ነኝ። እኔ ብሞት ታሪኬ አይሞትም። የእኔ ታሪክ በእያንዳንዱ እትዮጵያዊ ህሊና ዉስጥ እንደሚኖር አምናለሁ። ቻዉ ! ቻዉ! >> አሉና ጀነራል ተሾመ መኮንኖቹን ከሰበሰቡበት ቦታ ተፈናጥረዉ ወደ ቀይ ባህር ጠረፍ አመሩ ። የባሕሩ ጠረፍ ከስብሰባ ቦታዉ በግምት ከስልሳ ሜትር አይበልጥም። በፍጥነት ወደዚህ ባህር ጠረፍ ገሰገሱ ። ክላሺንኮቭ ጠመንጃቸዉን አቀባበሉና አዉቶማቲክ ላይ አድርገዉ በቀኝ እጃቸዉ ጨብጠዋል።
ከምፅዋ ወደብ በስተቀኝ ከሚገኘዉ ወታደራዊ ወደብና መደብር ላይ ሲደርሱም ለቀይ ባህር ዉሃ መገደቢያ በተሰ,ራ ግንብ ጠርዝ ላይ ጀርባቸዉን ወደ ቀይ ባህር ፊታቸዉን ወደ ምፅዋ ከተማ አድርገዉ ቆሙ። ቀጥለዉም በእጃቸዉ የነበረዉን ክላሺንኮቭ ጠመንጃ ወደ ቀይ በህር ወረወሩት ። ከዚያም በወገባቸዉ ታጥቀዉት የነበረዉን ኮልት ሽጉጥ አወጡና የሽጉጡን አፈሙዝ በአፋቸዉ ጎርሰዉ የካቲት 9 ቀን 1982 ዓ.ም ከጥዋቱ 2.10 ሰዓት ሲሆን ቃታዉን ሳቡት ። የሽጉጥ ተኩስ ድምፅ እንደተሰማም ወደ ጀርባቸዉ በቀይ ባህር ዉኃ ላይ ወድቀዉ ሰጠሙ። ከጭንቅላታቸዉ የሚፈስ ደም በቀይ ባህር ላይ ቀልቶ ይታይ ነበር።
ምንጭ: አይ ምፅዋ መፅሀፍ በታደሰ ቴሌ ሳልቫኖ
‪